تاریخ فلسفه، همان تاریخ تفکر در وحدت است. آغاز فلسفه آغاز اندیشیدن و وحدت انگاری بوده است. بزرگترین مشکلی که نخستین فیلسوفان با آن رودررو بودند، پیدا کردن جهت وحدت در میان کثرتهایی است که مشاهده مینمودند.
مقالهٔ حاضر به بازسازی نظر ابنرشد در این مسئله پرداخته و پس از بیان کیفیت جمع بین دین و فلسفه از نظر فیلسوف قرطبه به این نتیجه رسیده که ابنرشد بدون مسئلة جمع بین شریعت و حکمت قابل شناخت نیست.
مسئله نزول خداوند به آسمان دنیا در هر شب و برگشتن او به مافوق آسمانها در صبحگاه، چیزی است که در روایات اهل سنّت، بسیار آمده و مورد اجماع و اتّفاق وهّابیان بوده است. وهّابیان، این عقیده را به سَلَف و امامان خود و نیز همه اهل علم و اهل حدیث نسبت دادهاند، حال آن که شیعه چنین اعتقادی ندارد.
تشکیک مراتب وجود مسئلهای است که قریب به اتفاق ابتکارات ملاصدرا در حکمت متعالیه بر آن بنا شده است با وجود این صدرالمتألهین در آثار خود «تشکیک وجود» را چنان مسلم و قطعی انگاشته که هیچ دلیلی بر آن اقامه ننموده و تنها با تشبیه کردن وجود به نور، تشکیک خاصی وجود را در هر دو پذیرفته است.